انواع دعاوی کیفری

در ادامه به برسی این موضوع میپردازیم که منظور از انواع دعاوی کیفری چیست ؟ دعاوی کیفری یکی از انواع دعاوی حقوقی است که به نقض قوانین جرم اگاهانه توسط فرد یا اشخاص مرتبط با یک جرم مشخص مربوط میشود . این دعاوی به منظور اعمال عقوبات قانونی برای افرادی که قوانین را نقض کرده اند اقدام میشود .
شدت و مقدار مجازات در دعاوی کیفری به نوع جرم باز می گردد . در ادامه انواع دعاوی کیفری و مجازات آنرا برسی میکنیم .
قتل و مجازات کیفری در رابطه با آن :
قتل یکی از سنگین ترین جرایم در نظام های حقوقی مختلف محسوب میشود . قتل به سه دسته عمد ، شبه عمد و خطای محض تقسیم میشود .
قانون مجازات اسلامی ایران جایگاه قابل توجهی در نظام کیفری کشور به ویژه درمورده قوانین قتل دارد . از قتل عمد تا قتل غیر عمد ( بی طریقه ) ، در طبقه بندی های دقیق هستند که برای تعیین شدت مجازات اهمیت زیادی دارند .
در قانون مجازات اسلامی ایران قتل به چند دسته تقسیم میشود که هر کدام از آنها آثار حقوقی و کیفری خود را دارند .
1. قتل عمدی : عمل متقصی برای گرفتن جان کسی قتل عمد محسوب میشود . قتل عمد یکی از جدی ترین جرایم در ایران محسوب میشود که مجازات های سنگینی از جمله اعدام را پیش رو دارد .
2. قتل غیر عمد ( قتل خطایی ) : در مواردی که فرد به دلیل سهل انگاری یا بی احتیاطی مجرم به قتل برسد ، جرم در ردیف قتل غیر عمد قرار میگیرد . ممکن است مرتکبین با عواقب قانونی مانند دادنه قرامت مواجه شوند .

3. قتل اتقام جویانه ( قصاصی ) : قتل انقام جویانه شامل عدالت خواهی مجرم از قربانی است که این نوع قتل بر اساس (( چشم در برابر چشم )) حاکم است و هدف آن ، ایجاد حس عدالت برای خانواده مقتول است .
4. قتل دیه : این شکل از طبقه بندی قتل به جای قصاص فیزیکی ، قاتل به جبران مالی متمرکز میشود که باید دیه را به عنوان قرامت به خانواده مقتول پرداخت کند .
سرقت و مجازات کیفری در رابطه با آن :
سرقت به عنوان یک جرم، عملی است که شامل ربودن یا بربایندن مال یا مالکیت دیگران به طور غیرقانونی است. این عمل ممکن است شامل دزدی از محل‌های مسکونی، فروشگاه‌ها، وسایل نقلیه، یا حتی سرقت هویت افراد باشد.
در تعریف قانونی مانند قانون مجازات اسلامی، سرقت عمل ربودن مال یا مالکیت دیگران را به طور غیرقانونی تعریف می‌کند و برای آن مجازات‌های مشخصی تعیین شده است.
انواع و اقسام جرم سرقت :
1. سرقت حدی : سرقت حدی یک نوع خاص از سرقت است که مجازات آن حدی است دارد.
برای اثبات سرقت حدی باید تمامی شرایط مشخص شده از طرف دادگاه که معمولا یک لیست از 14 شرط است برآورده شود و نمیتوان شرطی را در این نوع سرقت افزایش یا کاهش داد و اگر یکی از شرط های این شرایط وجود نداشته باشد جرم به مجازات حدی نخواهد انجامید و در جرم های دیگر سرقت ها قرار خواهد گرفت .
2. سرقت تعزیری : هرگاه سرقت انجام شده فاقد شرایط سرقت حدی باشد سرقت تعزیری نامیده میشود و قاضی با توجه به سرقت انجام شده و شرایط جزئیات مرتکبه مجازات مناسب را تعیین میکند . این شامل انواع مختلف از سرقت میشود ماننده : سرقت کیف بازوی ، سرقت با استفاده از اسلحه سرقت با آزار دیگری و … در واقع، هرگاه ثابت نشود که جرم سرقت حدی است، سرقت تعزیری در نظر گرفته می‌شود .

سرقت تعزیری خود به دو دسته جدا میشود :
1. سرقت تعزیری ساده : سرقت تعزیری ساده یک نوع سرقت است که دارای ارکان و شرایط عمومی است و هیچ یک از شرایط سرقت حدی یا سرقت مشدد را ندارد. این نوع سرقت به عنوان سرقت ساده شناخته می‌شود و به معنای این است که متهم در انجام عمل سرقت، شرایط خاصی که برای سرقت حدی لازم است را نداشته است. به عبارت دیگر، در سرقت تعزیری ساده، متهم به سرقت مال یا مالکیت دیگران اقدام می‌کند، اما عناصر خاصی مانند استفاده از اسلحه، خشونت، یا سایر شرایط خاص که برای سرقت حدی لازم است، در اینجا وجود ندارد.
2. سرقت تعزیری مشدد : سرقت مشدد به هرگونه سرقتی اشاره دارد که با یک یا چند عامل از عوامل تشدید مجازات همراه است و مجازات آن شدیدتر از مجازات سرقت ساده است. این عوامل تشدید مجازات که در قانون مجازات اسلامی بیان شده‌اند، شامل مواردی مانند سرقت در شب، تعداد سارقان، سرقت مسلحانه، بکار بردن کلید ساختگی، سرقت از محل مسکونی، و سرقت همراه با آزار یا تهدید می‌شود.
مجازات جرم سرقت حدی :
درمجازات های حدی شخص با هر بار ارتکاب جرم مجازاتش سنگین تر میشود .
مجازات جرم سرقت، در ماده ۲۷۸ قانون مجازات تعیین شده است.طبق ماده ۲۷۸ قانون مجازات اسلامی حد سرقت به شرح زیر است:
الف- در مرتبه اول، قطع چهار انگشت دست راست سارق از انتهای آن است، به طوری که انگشت شست و کف دست باقی بماند.
ب- در مرتبه دوم، قطع پای چپ سارق از پایین برآمدگی است، به نحوی که نصف قدم و مقداری از محل مسح باقی بماند.

پ- در مرتبه سوم، حبس ابد است.
ت- در مرتبه چهارم، اعدام است هر چند سرقت در زندان باشد.
مجازات جرم سرقت تعزیری :
طبق ماده ۶۵۱ قانون مجازات اسلامی، هر گاه سرقت جامع شرایط حد نباشد ولی مقرون به تمام پنج شرط ذیل باشد مرتکب از پنج تا بیست سال حبس و تا (۷۴) ضربه شلاق‌محکوم می‌گردد .
مواد مخدر و مجازات کیفری در رابطه با آن :
انواع مواد مخدر در قوانین ایران
موضوع مواد مخدر به دو قسمت زیر تقسیم میشود :
1. مواد مخدر غیره صنعتی : تریاک ، شیره ، گراس ، بنگ ، سوخته و …..
2. مواد مخدر صنعتی : شیشه ، هروئین ، کراک ، کوکائین و …..
جرایم مرتبط با مواد مخدر
• جرم صادر کردن و وارد کردن مواد مخدر: این جرم شامل صادرات و واردات مواد مخدر از یک کشور به کشور دیگر است. مجازات برای این جرم معمولاً شدید و طبقه‌بندی‌های مختلفی بر اساس میزان و نوع مواد مخدر و سایر عوامل در نظر گرفته می‌شود.
• جرم ترانزیت مواد مخدر: این جرم شامل عبور مواد مخدر از یک کشور به کشور دیگر به منظور انتقال به مقصد نهایی می‌باشد.
• جرم حمل مواد مخدر: حمل مواد مخدر بدون مجوز قانونی از یک مکان به مکان دیگر نیز به عنوان یک جرم محسوب می‌شود

• جرم تولید و یا ساخت مواد مخدر: تولید یا ساخت مواد مخدر از مراحلی مانند کشت گیاهان مخدر تا فرآوری و تولید مواد نهایی را شامل می‌شود.
• و دیگر موارد ….
تفاوت دعاوی کیفری و حقوقی چیست ؟
اکنون به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت که تفاوت اصلی دعاوی حقوقی با انواع دعاوی کیفری چیست؟ رسیدگی به دعاوی حقوقی اصولاً در صلاحیت دادگاه های عمومی و حقوقی است.
مهمترین تفاوت دعاوی حقوقی و دعاوی کیفری در خصوص رابطه ای می باشد که به آن خلل وارد شده است و دعاوی حقوقی اکثرا به روابط خصوصی افراد مربوط است . در حالی که دعاوی کیفری به رابطه شخص با دولت ارتباط دارد. در واقع دولت به نمایندگی از جامعه، شخصی را که مرتکب جرم می شود مجازات می کند.
تفاوت دعاوی کیفری و حقوقی چیست ؟
همانطور که اشاره شد، رسیدگی به دعاوی کیفری در صلاحیت دادگاه های کیفری قرار دارد. در قوانین ایران انواع مراجع قضایی کیفری پیش بینی شده است. رسیدگی به انواع جرایم کیفری اصولاً در صلاحیت دادگاه کیفری دو قرار دارد. این دادگاه در حوزه قضایی شهرستان و با حضور یک نفر قاضی تشکیل می گردد.
رسیدگی به برخی از جرایم که مجازات های سنگینی مثل اعدام و حبس های طولانی مدت در پی دارد، در صلاحیت دادگاه کیفری یک می باشد. دادگاه کیفری یک در حوزه قضایی استان تشکیل می شود. علاوه بر دادگاه های کیفری یک و دو، دادگاه انقلاب نیز به برخی از جرایم مهم مثل جرایم مواد مخدر، جرایم سازمان یافته و … رسیدگی می کند.